Het aantal wanbetalers, de mensen die de alimentatie niet betaalt is tussen 2008 en 2014 met bijna negentig procent toegenomen.
Het Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen (LBIO) is door de overheid aangewezen om bij achterstallige alimentatie te bemiddelen en eventueel over te gaan tot inning van de achterstand en de alimentatie. Zij krijgen steeds meer verzoeken binnen van ex-partners die aangeven geen of onvoldoende alimentatie van hun alimentatieplichtige ex te ontvangen. Ook in de stad is het een nijpend probleem. Amsterdam staat in de top 10 van Nederlandse gemeentes met relatief gezien de meeste gescheiden personen in 2013.
In acht op de tien gevallen gaat het dan om kinderalimentatie. Alle andere aanvragen hebben betrekking op partneralimentatie. Amsterdamse wanbetalers behoren eigenlijk gemiddeld 194 euro per maand aan kinderalimentatie te betalen, blijkt uit een analyse op cijfers van het LBIO die in handen zijn van het data journalistieke platform LocalFocus.
Bij partneralimentatie ligt dat bedrag een stuk hoger: ex-partners die geen alimentatie meer van hun man (in zo’n 98% van de gevallen is de alimentatieplichtige een man) ontvangen, lopen gemiddeld 783 euro per maand mis. Het hoogste bedrag voor partneralimentatie dat een Amsterdamse wanbetaler hoort te betalen is 7.000 euro per maand. Dat is een stuk hoger dan het hoogste bedrag voor kinderalimentatie: 1.057 euro per maand.
Bemiddeling
Als de wanbetalende partner nadat het LBIO een brief heeft gestuurd binnen een paar weken alsnog de alimentatie overmaakt, sluit het bureau het dossier. Door meer te focussen op bemiddeling tussen de partners, waren er de afgelopen tijd dan ook iets minder ‘zaken’. Die daling startte in 2011, maar is (nog) miniem. In Amsterdam is hoogstens sprake van een schommeling. In 2013 werden ruim twee procent minder zaken aangemaakt over wanbetalende Amsterdammers dan in 2010, maar in 2011 en 2012 waren het er juist meer.
Oorzaken
De economische crisis wordt vaak genoemd als oorzaak van het toenemende aantal wanbetalers, maar experts zijn het er over eens dat dit zeker niet de belangrijkste oorzaak is. Ook volgens onderzoekster Bregje Dijksterhuis is de groep die daadwerkelijk de alimentatie niet kan betalen heel klein.
Dijksterhuis is als onderzoeker verbonden aan de Hogeschool van Amsterdam en gespecialiseerd in alimentatie. ‘Veruit de meeste mensen vinden dat ze te veel alimentatie betalen, ofwel het is ze niet duidelijk waarom ze alimentatie moeten betalen. Meer dan een derde zegt het niet eens te zijn met de hoogte van de alimentatie ofwel de alimentatieberekening niet te begrijpen. Door dat onbegrip is het draagvlak en dus de betalingsbereidheid laag.’
Wetsvoorstel
Experts zoeken de oplossing dan ook in een alimentatiesysteem dat zo eenvoudig is dat iedereen vanaf de bank een berekening kan maken. Begin dit jaar dienden de VVD en PvdA een wetsvoorstel in om zo’n vereenvoudiging mogelijk te maken. Dat voorstel ligt op dit moment voor advies bij de Raad van State.
