De kinderombudsman wil dat ouders bij een scheiding verplicht een oudergesprek hebben met een deskundige over wat een scheiding met hun kind doet.
Marc Dullaert, de kinderombudsman heeft op 31 maart 2014 een adviesrapport gepubliceerd met als titel: “Vechtende ouders, het kind in de knel”
Hierin pleit de kinderombudsman voor verplichte mediation, verplichte scheidingseducatie aan ouders door een oudergesprek met een professional, een regierol voor een rechter en het sneller inschakelen van een bijzondere curator die het belang van het kind behartigt bij een scheiding.
Uit onderzoek is gebleken dat een voortdurende strijd die ouders met elkaar soms blijven voeren schadelijk is voor kinderen en niet zozeer de scheiding op zich. Wanneer ouders elkaar na hun scheiding blijven bevechten, beschuldigen en zich laatdunkend uitlaten over zijn of haar vroegere partner krijgen hun kinderen eerder te maken met angst, verdriet, loyaliteitsconflicten en schuldgevoel. Marc Dullaert: “Met dit rapport wil ik allereerst ouders aanspreken op hun verantwoordelijkheid om hun kinderen te beschermen. Wat veel mensen zich niet realiseren is dat het betrekken van kinderen in een vechtscheiding een vorm van kindermishandeling is.” Een oudergesprek met een professional zou ouders hiervan gewaar moeten maken en samen met de ouders bespreken hoe hun communicatie beter kan.
Mening professionals
Voor het adviesrapport gebruikte de Kinderombudsman de talloze verhalen die bij hem binnen kwamen van ouders, kinderen en grootouders over vechtscheidingen. Ook sprak de ombudsman met tientallen deskundigen zoals familierechters, advocaten, mediators en jeugdzorgprofessionals. Iedere professional dacht er veelal hetzelfde over en was het erover eens dat een beginnende vechtscheiding eerder gesignaleerd moet worden en dat er tools moeten komen om ouders eerder te dwingen om de strijd te staken en dat de stem van de kinderen beter zou moeten worden gehoord. Volgens de ombudsman zijn er ook financiële redenen waarom de scheidingsketen nog niet optimaal functioneert en veel mensen geen professional inschakelen die tijdens een oudergesprek de communicatie op gang probeert te krijgen.
Oudergesprek met professional verplichten
Volgens de kinderombudsman werkt het huidige systeem escalatie in de hand en is het nog steeds mogelijk om eindeloos te procederen. Er is een perverse prikkel omdat advocaten per zitting betaald worden, waardoor het loont om juridische procedures te voeren, in plaats van met elkaar om de tafel te gaan.” De Kinderombudsman pleit daarom voor een fundamenteel andere aanpak. In zijn voorstel worden alle scheidende ouders straks verplicht om minimaal één oudergesprek met een scheidingsmediator te voeren. Zij volgen verplicht voorlichting over wat een scheiding voor kinderen betekent. Liggen er na drie mediationsessies nog geen ouderschapsafspraken, dan voert de rechter nauw de regie zodat juridische procedures beperkt blijven. Ook benoemt hij dan een bijzondere curator, een rechtsfiguur die de stem van het kind vertolkt, zodat de kinderen in bescherming worden genomen.
“Een radicaal voorstel misschien,” zegt Dullaert, “maar ik ben er van overtuigd dat investeren in overleg en het maken van goede afspraken in een vroeg stadium veel leed bij kinderen én ouders kan voorkomen. Bovendien zal het hoge proceskosten voorkomen. Winst dus zowel voor kinderen als voor de maatschappij als geheel.”
